BAZI KELİMELER ÇOK GÜZEL – 1

Geçtiğimiz ayda okuduğum ve ilgimi çeken Lügat 365 Bazı Kelimeler Çok Güzel Kitabı’ndan seçtiğim kelimeleri sizlerle paylaşmak istedim…

Münhasır : Sadece bir kişiye mahsus olan, başkasında bulunmayan. Özel. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Bir şeyi ayırma ve özel kılma manasındaki hasr kelimesinden türetilmiştir.

Aklıselim : İyiyi kötüyü, doğruyu yanlışı ayırt edebilme yeteneği. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Akıl kelimesiyle, sağlam manasındaki selim kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.

Tefekkür : Düşünme. Derin düşüncelere dalma. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Düşünce ve zihinde tasarlanan şey manasındaki fikir kelimesinden türetilmiştir.

Pirüpak : Tertemiz. Lekesiz. Dilimize Farsçadan geçmiştir. Yaşlı manasındaki pir kelimesiyle, saf ve temiz manasındaki pak kelimesinin birleşiminden oluşmuştur.

Muhakeme : Akıl yürütme. Etraflıca düşünme. İki tarafı dinleyip hüküm verme. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Karar ve hakimiyet manasındaki hüküm kelimesinden türetilmiştir.

Teessüf : Üzülme. Kederlenme. Hayıflanma. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Üzüntü ve pişmanlık manasındaki esef kelimesinden türetilmiştir.

Nüktedan : Nükte yapmakta usta kişi. Nükteci. Dilimize Farsçadan geçmiştir. Zarif ve zekice yapılmış espri manasındaki Arapça nükte kelimesinin, Farsça bilmek manasındaki –dan ekiyle türetilmesi sonucu oluşmuştur.

İnisiyatif : Bir konuda gerekli kararları tek başına verebilme gücü. Girişim. Dilimize Fransızcadan geçmiştir. Başlatmak manasındaki initer kelimesinden türetilmiştir.

İzzetinefis : Kişinin kendisine duyduğu saygı. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Saygı ve itibar manasındaki izzet kelimesiyle, kişinin kendi öz varlığı manasındaki nefis kelimesinin birleşiminden oluşmuştur.

Mükerrer :  Yinelenmiş. Tekrar edilmiş. Dilimize Arapçadan geçen kelime, defa ve kez manasındaki kere kelimesinden türetilmiştir.

Kalendermeşrep : Dünya malında gözü olmayan, hoşgörülü ve kalender mizaçlı kişi. Farsça kalender kelimesiyle, Arapça huy ve tabiat manasındaki meşrep kelimesinin birleşiminden oluşmuştur.

Bilmukabele : Karşılık olarak. Karşılıklı. Dilek ve hislerin karşılıklı olduğunu belirtmek için, cevaben kullanılan bir söz. Dilimize Arapçadan geçen kelime, karşılık manasındaki mukabil kelimesinden türetilmiştir. Cevap niteliğindeki kullanımını Türkçede kazanmıştır.

Hoyrat : Hırpalayıcı. İncitici. Kaba saba. Dilimize Yunancadan geçen kelime, köylü ve taşralı manasındaki horiates kelimesinden evrilmiştir.

Müteessir : Üzgün. Etkilenmiş. Olumsuz etki altında kalmış. Dilimize Arapçadan geçmiştir. Etki ve içe işleme manasındaki tesir kelimesinden türetilmiştir.

Naçizane : Haddi olmayarak. Önemsenmeyecek şekilde. Dilimize Farsçadan geçen kelime, değersiz ve çok küçük manasındaki naçiz kelimesinden türetilmiş olup haddi olmayarak anlamını zaman içerisinde edinmiştir.

Sevgiyle kalın…