DUYGUSAL DAYANIKLILIK 1

Zaman zaman kendimizi çok çaresiz hissettiğimiz anlar olmuştur. Hiç faydası olmayacağını bildiğimiz ve bile bile mücadele ettiğimiz anlarda vardır.

Aslında faydasız olacağına inansak da bir şeyler yapmış olmanın rahatlığını hissederek mücadeleye devam ederiz.

İşte araştırmacılar bazı insanların, “Kolay olmayan durumlar karşısında nasıl ilerlemeyi başarabiliyorlar?” sorusunu yirmi yıl boyunca aramışlar. Tam yirmi yıl, az da değil..

İnsanlar bu mücadeleyi sürdürürken psikolojik olarak nasıldı acaba?

 Hangi duygu durumundaydılar?

Evet, çoğumuz biliyor olabiliriz, yine de gözden geçirmekte yarar var.  Bu kadar, zaman ayrılmış bir konuda sanırım uygulayacağımız ve bilgilerimizi güncelleyecek noktalar vardır.

“Tam da içinde bulunduğumuz corona virüsü ile mücadele ederken en zor şartlarda nasıl duygusal dayanıklılık içinde oluruz?”, sorusu aklıma geldi. Farklı açılardan bakmamıza yarar sağlayacağından  bir bölümünü bu hafta sizlerle paylaşmak istedim. ( devamı haftaya)

Sağlıkla sevgide kalın….(aysuazak@hotmail.com)

 “Bazı insanlar nasıl olur da en zor şartlar altında bile ilerlemeye devam eder?”

Steven Southwick ve Dennis Charney 20 yıl boyunca bu sorunun cevabını aradı. Vietnam savaş esirleri, Özel Kuvvetler eğitmenleri, tıbbi sorun yaşayanlar, istismar ve travma gibi korkunç deneyimlere maruz kalan sivillerle konuştu.

Resilience: The Science of Mastering Life’s Greatest Challenges, adlı kitaplarında da şartlar zorlaştıkça güçlerini yitirmeyen insanların ortak özelliklerini paylaştılar. Peki, biz duygusal dayanıklılığımızı artırmak için onlardan ne öğrenebiliriz?

*Fiziksel zindeliğinizi koruyun.

Araştırmacılar duygusal dayanıklılığın fiziksel zindelikle doğrudan ilgisi olduğunu buldu. “Görüştüğümüz dayanıklı bireylerin çoğu düzenli bir egzersiz alışkanlığına sahip ve bu alışkanlık onların travmatik sorunları sırasında iyileşmelerine büyük yardımcı oluyor. Bazıları hayata böyle tutunduklarını söylüyor.”

Duygusal anlamda kırılgan biriyseniz fiziksel zindelik sizin için çok daha önemli:

“Egzersizin stresi, hayatın bize meydan okuduğu zaman hissedeceğimiz strese uyum sağlamamıza yardımcı olur.”

 *Yaptığınız şeydeki anlamı bulun.

Dayanıklı insanlar işlerine sadece iş olarak bakmazlar. İşlerinin içini anlamla doldurur ve bir amaç belirlerler. Bu durum, ne kadar sıkılmış ya da bıkmış olsalar da devam etmelerini sağlar.

“Frankl’ın hizmet konseptine baktığımızda, kişinin bir işe anlam yükleyerek onu yapması, dayanıklılığını artırır. Bu, toplum tarafından “kirli/zor iş” denilen işleri yapan insanlar (örneğin hastane temizleyicileri) ve seçtikleri kariyerini sürdürmekte zorlanan insanlar için bile geçerlidir.”

*Kendinizi bir bütünün parçası olarak hissedin.

Bu, araştırmacıların herhangi bir trajediyi aşmak için bulduğu en önemli unsur.

“Dr. Amad, yüksek maneviyat ve dini inanca sahip insanların hayata devam etme konusunda daha başarılı olduğunu buldu.”

Pek dindar biri değilseniz ne olacak?

Dini faaliyetlerden gelen gücün çoğu, bir topluluğun parçası olmaktan gelir. Yani inanmadığınız bir şeyi yapmak zorunda değilsiniz; ancak kararlılığınızı güçlendiren bir grubun parçası olmanız faydalı olacaktır.

“Örneğin, dayanıklılık ve inanç arasındaki ilişki dini faaliyetlerin sosyal kalitesiyle açıklanabilir. ‘Religion’ kelimesi Latince ‘religare’ yani ‘bağlamak’ anlamına gelir. Etimolojik olarak insanları birbirine bağlama sembolüyle çıkmıştır.”

Yani dini olmasa da inançları olan bir grubun parçasında yer almak önemlidir. Ya hiçbir grubun parçası değilseniz?

* Beyninizi güçlü tutun.

Duygusal anlamda dayanıklı insanlar genellikle hayat boyu öğrenenlerdir. Zihinlerini büyütmeye, öğrenmeye ve dünya hakkında yeni bilgilere uyum sağlamaya devam eder.

“2004’te Cathie Hammond tarafından yapılan araştırma, yaşam boyu öğrenmenin birçok konuda (ruh sağlığı zorluklarından refaha ulaşma, ruh sağlığını koruma ve iyileşme, potansiyel olarak stres yaratan koşullarla başa çıkma kapasitesi, benlik saygısı, öz-yeterlik, amaç ve umut duygusu, yeterlilikler ve sosyal entegrasyon ) faydalı olduğunu ortaya çıkardı.”

* Rol modellerinizi bulun.

Yoksul koşullarda yetişen ama üretken ve sağlıklı bir hayat yaşamaya devam eden çocukları incelediğinizde ne bulursunuz?

Onlara olumlu örnek olan ve destekleyici rol modelleri vardır.

“Psikolog Emmy Werner, alkolik, küfürbaz ve akıl hastası ebeveynler tarafından yetiştirilen çocukların hayatını inceledi ve bunların arasında duygusal dayanıklılığı yüksek çocukların çok daha üretken ve sağlıklı olduğunu gözlemledi. Çünkü bu çocukların kendine ait ve hayran oldukları bir rol modelleri vardı.” (Werner, 1993; Werner & Smith, 1992)

Çevremizde her zaman rol model olarak alabileceğimiz insanlar olmaz. Southwick ve Charney, kötü rol modellerine sahip olmanın da genellikle yeterli olduğunu buldular. Kim olacağınızı bilmeseniz bile, kim olmayacağınızı bilmek de önemlidir.(alıntı)