GÖLCÜK BELEDİYESİ’NDEN; “SIRAT-I MÜSTAKÎM – SEBİLÜRREŞAT VE MEHMET AKİF SEMPOZYUMU

Gölcük Belediyesi, geçtiğimiz yıl düzenlediği Uluslararası Türk Dili Edebiyatı ve Servet-i Fünûn Sempozyumu sonrasında bu yıl da; ülkemizin dört bir yanından değerli akademisyenlerin katılımıyla, “Sırat-ı Müstakîm – Sebilürreşat ve Mehmet Akif” konulu sempozyumu çevrimiçi (online) olarak düzenledi.

ÜLKE GENELİNDEN ÇOK DEĞERLİ AKADEMİSYENLER KATILDI

Gölcük Belediyesi youtube kanalından canlı olarak yayınlanan sempozyumun açılış oturumuna; Gölcük Belediye Başkanı Ali Yıldırım Sezer, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Başkan vekili Yaşar Çakmak, Prof. Dr. Mehmet Narlı (Balıkesir Üniversitesi Rektör Yardımcısı), Prof. Dr. Beyhan Kanter (Mardin Artuklu Üniversitesi Öğretim Üyesi), Prof. Dr. Kemal Timür (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi), Prof. Dr. Muharrem Dayanç (İ. Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi), Prof. Dr. Zeki Taştan (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Ahmet Koçak( İstanbul Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Ali Cançelik (Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Ali Kurt (Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç Dr. Bahtiyar Aslan (Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. M. Suat Mertoğlu (Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Mehmet Güneş (Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Muhammet Hüküm (Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Yasin Beyaz( Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi), Yrd. Doç. Dr. Öğretim Üyesi Ertuğrul Aydın (Doğu Akdeniz Üniversitesi/ KKTC), Dr. Öğretim Üyesi Ramazan Şahan (Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi), Dr. Öğretim Üyesi Tarık Özçelik (Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi), Dr. Öğretim Üyesi Zafer Özdemir (Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi), Tahsin Yıldırım (Araştırmacı-Yazar) katıldılar.

DERGİLER CEMİL MERİÇ’İN İFADESİYLE ”HÜR TEFEKKÜRÜN KALELERİDİR”

Başkan Sezer yaptığı konuşmada: “Geçmişten günümüze toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel gelişmeleri daha ayrıntılı görme imkânı veren dergiler; kültür, sanat ve düşünce dünyasının nabzını tutabildiğimiz basın dünyasının en önemli yayın organlarıdır. Dergiler Cemil Meriç’in ifadesiyle ”Hür tefekkürün kaleleridir”.

Osmanlı Devletinde günlük gazetelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, dergicilik faaliyetleri de yaygınlaşmaya başlamış, özellikle; rahmetli II. Abdülhamid Han’ın tahta çıkması ile birlikte, dergicilik daha da önem kazanmıştır. İşte bu dönemin en önemli dergisi; 1891 yılında Ahmet İhsan Tokgöz tarafından, haftalık olarak yayımlanan ve bir edebiyat dergisi olma niteliği taşıyan Servet-i Fünûn Dergisi’dir.

Donanma Kenti Gölcük’te nitelikli sempozyumlar yapma ve buna da Türk edebiyatı ve basın tarihinin kült dergilerinden Servet-i Fünûn dergisi ile başlama fikri, Servet-i Fünûn dergisinin ve  derginin sahibi Ahmed İhsan’ın Gölcük’le, Değirmendere ile alâkası bakımından ortaya çıkmıştır. Ancak takdir edilecektir ki Servet-i Fünûn gibi spesifik bir konu ile bu türden büyük bir organizasyona başlamak hususunda bazı çekincelerimiz oldu. Bu sebeple; ilk sempozyumun “Türk Dili ve Edebiyatı- Servet-i Fünûn Sempozyumu” adıyla daha kapsayıcı olmasını uygun gördük. Aslında hedefimiz, Türk dergiciliğinin birçok açıdan çığır açan öncü dergisi, Servet-i Fünûn dergisi ile başlayan, seri şeklinde geleneksel hale getireceğimiz dergilerle alâkalı sempozyumlar yapmaktı. Biz bu hedefimizin ilkini hem yaptığımız sempozyumla, hem de “Kültür, Sanat ve Düşünce Dünyasının  Nabzı” üst başlığı altında “Dergiler 1” ismiyle ilk olarak Servet-i Fünûn dergisini ve de etrafında oluşan edebiyatı kitaplaştırarak gerçekleştirmiş olduk.

Bu yıl da özellikle II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Türk basın yayın hayatında dergiciliğin yaygınlaşması ve belli fikirler etrafında birleşerek toplum hayatına yön vermeye başlaması ile ortaya çıkan en önemli dergilerden birini, Sırat-ı Müstakim-Sebilürreşad dergisini ele almak istedik. 27 Ağustos 1908 yılında yayın hayatına başlayan dergide “siyasi, edebi, ahlaki, dini ve ilmi” konular işlenir. Dergi 182 sayıdan sonra, 8 Mart 1912 yılından itibaren Sebilürreşad adıyla yayınını sürdürmüştür. Eşref Edip ve Ebülula Mardin’in kurucusu olduğu derginin, en önemli yazarı İstiklal Marşı Şairi Mehmet Akif’tir; dergi adeta onunla anılmaya başlamıştır. Mehmet Akif’in dışında dergide; Türk fikir, edebiyat ve sanat hayatında yeri doldurulamayacak isimler yer almıştır. Bereketzade İsmail Hakkı, Manastırlı İsmail Hakkı, İzmirli İsmail Hakkı, Babanzade Ahmet Naim, Bursalı Mehmet Tahir, Halim Sabit, Mithat Cemal, Ahmet Ağaoğlu, Yusuf Akçura, Ispartalı Hakkı, Ömer Ferit Kam, Şemsettin Günaltay, Şerefettin Yaltkaya, Ahmet Hamdi Asekili gibi daha sonraki Türk fikir, sanat ve edebiyat hayatında da büyük etkileri olan önemli isimler derginin yazı kadrosu içinde yer almışlardır.

SIRAT-I MÜSTAKİM – SEBİLÜRREŞAT DERGİSİ MİLLETİMİZİN SESİ VE UMUDU OLMUŞTUR

Sırat-ı Müstakim – Sebilürreşat dergisi yayın hayatına atıldığı II. Meşrutiyet döneminden başlayarak, Balkan ve Birinci Dünya Savaşı ve özellikle Kurtuluş Savaşı yılarında milletimizin sesi ve umudu olmuştur. Sırat-ı Müstakim-Sebilürreşat, Bosna’da, Makedonya’da Arnavutluk’ta, Kırım’da Romanya’da, Mısır’da Pakistan’da, Uzakdoğu İslam ülkelerinde yakından takip edilmiş ve mazlum milletlere kurtuluş reçeteleri sunmuştur. Mehmet Akif, Balkan, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında toplumu ayakta tutan, ümit aşılayan, zafere taşıyan mensur ve manzum yazılarıyla bu dergi de ayrı bir yere sahiptir. Safahat ilk olarak bu dergide tefrika edilmiştir. 24.12.2020 tarihinde, TBMM Genel Kurulu’nda, 12 Mart 2021 İstiklal Marşı’nın kabulünün 100.yılı olması hasebiyle; 2021 yılı “İstiklal Marşı Yılı” olması da kabul edilmiştir.

MEHMET AKİF, İSTİKLAL MARŞI’NI TÜRK MİLLETİNE ARMAĞAN EDEN VE MİLLİ ŞAİR SIFATINI KAZANAN YEGANE İSİMDİR

Gölcük Belediyesi olarak düzenlediğimiz bu sempozyumla Sırat-ı Müstakim – Sebilürreşat’la beraber milli şairimiz Mehmet Akif’in edebi ve fikri yönü üzerinde durmayı da amaçladık. Sırat-ı Müstakim/ Sebilürreşat süreli bir yayın olmakla beraber, sadece Osmanlı’nın son dönemi mütefekkirini değil, cumhuriyetin kurucu çevresinin oluşmasında da önemli bir rol oynamıştır. Buradan yetişen ve ilham alan bir nesil, aynı çizgide cumhuriyet döneminde Büyük Doğu, Mavera, Diriliş gibi dergiler çıkarmış, seksenli yıllardan sonra dergicilik anlamında bu sayı daha da artmıştır. Ancak ana kaynak hep Sırat-ı Müstakim- Sebilürreşat olmuştur. Sırat-ı Müstakim-Sebilürreşat’in ilk yayın hayatına girmesinden itibaren bu dergilerle bütünleşen Mehmet Akif, Çanakkale Zaferini şiirle ebedileştiren, istiklal Marşı’nı Türk milletine armağan eden ve milli şair sıfatını kazanan yegane isimdir. “Sırat-ı Müstakîm – Sebilürreşat ve Mehmet Akif” konulu sempozyumunun hayırlara vesile olmasını diliyor, Milli Şairimiz Mehmet Akif Ersoy’u, sempozyumun düzenlendiği gün olan vefatının sene-i devriyesinde rahmet anıyor ve tüm katılımcı saygıdeğer akademisyenlerimize saygılar sunuyorum” dedi.

MEHMET AKİF’İ GENÇ NESİLLERE DOĞRU BİR ŞEKİLDE ANLATMALIYIZ

Sırat-ı Müstakîm – Sebilürreşat ve Mehmet Akif” konulu sempozyumun hayırlara vesile olmasını dileyerek söze başlayan Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkan vekili Yaşar Çakmak ise yaptığı konuşmada: “Geçen yıl Gölcük’te bu sempozyum Servet-i Fünûn başlığı altında yapılmıştı. 100’ün üzerinde akademisyen arkadaşın bildiri sunduğu ve benimde katıldığım bu kaliteli çalışmayı, kitap halinde, değerli başkanımız da imzalayıp bana hediye ettiler. Bu sempozyumda konusu ve ismiyle 2021 yılı için son derece uygun bir çalışma oldu. Faydalı olacağına kalben inanıyorum. İstiklal Marşımızın kabulünün 100.yılı seneyi devriyesi. Bu sempozyum daha şimdiden anlamlı bir çalışma oldu. Milli Şairimiz, Cennet Mekan Mehmet Akif Ersoy, 84 yıl önce bugün ebedi istirahatine uğurlandı. Samimi, imanlı duruşu şiirlerine yansıyan bu güzel insanı her vesileyle sıkça konuşmalı, genç kardeşlerimize hakkıyla tanıtabilmeliyiz. Mehmet Akif milli ve manevi değerlerimizi kalbinde hisseden, bilgisini, heyecanını, umudunu, milletiyle paylaşan, bağımsızlık ruhunun alevlenmesine ve kazanılmasına öncülük eden isimlerden birisidir. Mehmet Akif özel bir insandır. Her milletin tarihinde derin izler bırakmış mühim şahsiyetler vardır. Mehmet Akif’te milletimizin tarihine ve gönüllerine taht kurmuş, derin izler bırakmış bir insandır. Kendisi, vatan, millet, bağımsızlık kavramlarını aşılamıştır. Sadece bir şair değil, İstiklal Marşımız ile, 10 kıtaya dünyaları sığdırmış büyük düşünce ve fikri adamıdır. At sırtında yaptığı Anadolu seyahatlerinde, yaptığı kürsü konuşmalarıyla, bir bir zahmetle çıkardığı dergilerle insanımızı aydınlatmış, milletimizin umut ışığı olmuştur. Bu dergilerde ifade edilen bir çok konu halen güncelliğini koruyor, muhtemelen de bundan sonra da güncelliğini koruyacaktır. Bugün bizlere düşen görev, bu değerlerimizi doğru bir şekilde anmak ve genç nesillere aktarmak, tanıtmaktır. Mehmet Akif Ersoy’a Allah’tan gani gani rahmet diliyorum. Bu duygu düşüncelerle, bu anlamlı sempozyumu bizleri davet eden değerli Gölcük Belediye Başkanı Ali Yıldırım Sezer’e ve ekibine çok teşekkür etmek istiyorum. Sırat-ı Müstakîm – Sebilürreşat ve Mehmet Akif” konulu sempozyumun hayırlı, uğurlu olmasını diliyorum” dedi. Açılış konuşmalarının ardından Balıkesir Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr.Mehmet Narlı, “Dininin ve Milletimizin Ruhunu Karakteri Yapan Mehmet Akif” konulu bir sunum yaptı. Sempozyum 4 oturum ile gün boyunca devam etti.

OTURUM (SIRAT- )

27 Aralık 2020 PAZAR /Saat: 12:05- 13:05

Oturum Başkanı (Doç. Dr. M. Mertoğlu)

Doç. Dr. M. Mertoğlu: “ İslamcı Düşüncenin Amiral Gemisi: Sermuharriri Mehmed Âkif Olan Sırat-ı Müstakim / Sebilürreşad Dergisi”

Dr. Öğr. Üyesi Tarık Özçelik: “Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad’ın Türk Basın Tarihi Açısından Önemi”

Doç. Dr. Muhammed Hüküm: “Bir İdeoloji Çekirdeği Olarak Sebilürreşad’ın Sırat-ı Müstakim Yılları”

Doç Dr. Ahmet Koçak: “İslamcı Düşüncenin ve Dergiciliğin Prototipi Olarak Sıratımüstakim ve

Hikmet Dergileri”

OTURUM

27 Aralık 2020 PAZAR/ Saat: 14:00-15.00

Oturum Başkanı (Prof. Dr. Zeki Taştan)

Prof. Dr. Zeki Taştan : “Tepedelenli Nazım’ın Sırat-ı Müstakimdeki Şiirleri”

Tahsin Yıldırım (Araştırmacı-Yazar): “Sırat-ı müstakim ve Sebilürreşat Dergilerinin Çıkışlarının Matbuattaki Akisleri”

Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul Aydın: ““Eşref Edip’in Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad Dergilerindeki Rolü”

Dr. Öğr. Üyesi Zafer Özdemir: “Sırat-ı Müstakim Dergisinde Şiirle Düşünme Örneği

‘Osmanlı Bayrağı’ ”

OTURUM

27 Aralık 2020 PAZAR/ Saat: 15:010-16:25

Oturum Başkanı (Prof. Dr. Muharrem Dayanç)

Prof. Dr. Muharrem Dayanç: “Farklı Düşüncelerin Benzer Müdavimleri: Mehmet Akif-Ömer Seyfettin Örneği”

Prof. Dr. Kemal Timur “İstiklal Marşı’nı Anma Programları Çerçevesinde İnandıklarını Yaşayan Samimi İnsan Âkif ”

Doç Dr. Bahtiyar Aslan : “Zorunlu Estetik ve Mehmet Âkif’in Şiiri”

Doç. Dr. Ali Kurt : “Berlin Hatıraları’nı İstiklal Marşı’nın Mukaddimesi Olarak Okumak”

Doç. Dr. Yasin Beyaz: “Vatanından Uzakta Bir İstiklâl Şairi: Mehmet Âkif”

OTURUM

27 Aralık 2020 PAZAR/ Saat: 16:20-17.20

Oturum Başkanı (Prof. Dr. Beyhan Kanter:)

Prof. Dr. Beyhan Kanter: “Mehmet Âkif Ersoy’un Şiirlerinde Bedensel ve Ruhsal Izdırap Olarak Hastalık”

Doç. Dr. Mehmet Güneş: “Mehmet Âkif’in ‘Mahalle Kahvesi’ Manzum Hikâyesi ile

Sait Faik’in ‘Mahalle Kahvesi’ Hikâyesini Niyet Boyutundan Okumak”

Doç. Dr. Ali Cançelik: “Mehmet Akif Ersoy Şiirlerinde Ümit ve Ümitsizlik Temaları”

Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Şahan: Mehmet Âkif Ersoy Şiirlerinde Hikâye ve Fıkra Üslubu”