10108,52%-1,63
40,00% 0,34
46,98% 0,03
4264,85% -0,21
6812,98% 0,09
Kolon ve rektum kanserleri çoğunlukla bu bölgelerdeki poliplerden kaynaklanıyor. Dünyada her yıl yaklaşık bir milyon kişiye kolon ve rektum kanseri tanısı konuyor. Hastalık, en çok yaşam kaybına neden olan kanser türlerinden biri olmasından dolayı oldukça önemlidir. Gölcük Necati Çelik Devlet Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Yeşim Akdeniz’den “Kolorektal Kanser Nedir? Ve Bu konuyla ilgili merak edilenler” hakkında önemli bilgiler verdi.
-SORU: Kolorektal Kanser Nedir?
-Op. Dr. Yeşim Hanım: Kalın barsakta (kolon) ve kalın barsağın son kısmında (rektum) görülen kanserlerin genel adıdır. Rektumda görülürse rektum kanseri, kolonun diğer kısımlarında görülürse kolon kanseri denir.
-SORU: Görülme Sıklığı ve Riskleri Nelerdir?
-Op. Dr. Yeşim Hanım: Kolorektal kanser batılı toplumlarda kadın ve erkeklerde ikinci sıklıkta görülür. Görülme sıklığı yaş ile birlikte artmaktadır ve ailesinde kolorektal kanser olmayan yani normal risk taşıyan bireylerin ömürleri boyunca bu hastalığa yakalanma ihtimali % 5 dolayındadır. Ailesinde kolorektal kanser hastası olanlarda, ailesel polipozis sendromlarında, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olanlarda risk daha fazladır. Kolorektal kanserler hem kadınlarda hem de erkeklerde üçüncü sırada yer almaktadır. Erkeklerde yüz binde 22,8 ve kadınlarda ise yüz binde 13,8 sıklığında görülmektedir
-SORU: Kolorektal Kanserler Hangi Yakınmalara Neden Olur?
-Op. Dr. Yeşim Hanım: Açıklanamayan kansızlık, kilo kaybı, bulantı, kusma
Barsak alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık, ishal gibi)
Makattan kanama, dışkının şekil değiştirmesi (kalem şeklinde dışkı)
Nedeni tam anlaşılamayan karın ağrısı
-SORU: Tarama Ne zaman Başlamalıdır?
-Op. Dr. Yeşim Hanım: Günümüz bilgilerine göre bir bireyin kolorektal kanser yönünden taraması ailesinde kolorektal kanser hastası yoksa ve normal riske sahipse kolorektal polip ve polip gelişim riskinin artmaya başladığı yaş olan 50 yaşında başlamalıdır. Ancak bireysel polip, ailesel kolorektal kanser ve/veya polipozis sendromları olan hastalarda tarama 40 yaş hatta daha erken başlayabilir.
-SORU: Tarama Programı Nasıl Olmalıdır?
-Op. Dr. Yeşim Hanım: 1)Normal riske sahip bireyler için; 40 yaşından başlayarak yıllık rektal muayene ve GGK testi. 50 yaşında ve sonrasındaki her 5 yılda bir flexible sigmoidoskopi ya da 50 yaşa gelince kolonoskopi ve sonrasında her 10 yılda bir tekrarı. Çift kontrastlı barsak filmi ise ilk olarak 50 yaşında olmak üzere sonrası 5-10 yıl aralıklarla tekrarı şeklinde önerilebilir.
2)Polip saptanmış bireyler için; Normal taramalar esnasında kanser öncüsü olabilecek polip saptandığında tarama her 3-5 yılda bir yapılan kolonoskopi şeklinde olmalıdır.
3)Ailesel kolorektal kanser öyküsü olan bireyler için; Ailede (anne, baba, kardeş) kolorektal kanser saptanan en genç bireyin tanı konduğu andaki yaşından 10 yıl önce olalıdır. Örenğin ailede 45 yaşındaki bir kolorektal kanser hastası varsa tarama 35 yaşında başlamalıdır. Ayrıca ailesinde ailesel geçişli polipozis sendromları (Familial Adenomatöz Polipozis) veya Heredeiter Nonpolipozis Kolorektal Kanser olan bireylerde tarama daha önce başlayabilir. Bu durumlarda tarama programına doktorunuz ile beraber karar vermelisiniz. Ailesel risk taşıyan bireylerde tarama kolonoskopi ile yapılmalıdır.
4)Kolorektal kanser nedeniyle tedavi olan bireyler için; Kolorektal kanser tanısı konup cerrahi olarak çıkarıldıktan sonraki bir yıl sonra tarama yapılmalıdır. Eğer normal ise 3 yıl sonra tekrarlanmalıdır. Tarama tam kolonoskopi, çift kontrastlı kolon grafisi ile beraber flexible sigmoidoskopi ile yapılabilir.
5)İnflamatuvar barsak hastalığı öyküsü olan bireyler; 8 ya da daha fazla yıldan beri bu hastalıklara sahip olanlar her 1-2 yılda bir kolonoskopi ile taranmalıdır.
Ülkemizde de KETEM’lerde ve Aile Sağlığı Merkezlerinde 50-70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa; kalın bağırsak kanseri taraması gaitada gizli kan kiti yardımıyla hızlı, pratik ve güvenilir şekilde 2 yılda bir yapılmaktadır. İlçemizde KETEM Değirmendere Aile Sağlığı Merkezinin 2. katındadır.
