• BIST 100

    10228,40%0,39
  • DOLAR

    39,81% 0,00
  • EURO

    46,65% 0,07
  • GRAM ALTIN

    4258,55% 0,00
  • Ç. ALTIN

    6808,69% 0,00

Gecikmiş konuşma, otizmin ilk belirtisidir

Değirmendere 5.07.2022 07:37:41 0
Gecikmiş konuşma, otizmin ilk belirtisidir

Gecikmiş konuşma, otizmin ilk belirtisidir

Otizmin en büyük ilacı, akran iletişimi

Otizmin görülme oranının son yıllarda artış gösterdiğine dikkat çeken Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu artışın nedeninin öğrenilmiş otizm olduğuna vurgu yaptı. Çocuklarda bilinçsiz ve kontrolsüz teknoloji kullanımının sosyal izolasyona ve tek yönlü uyarıma neden olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuk sözcük üretme ihtiyacı hissetmediği için beynin o bölgesi köreliyor. Öğrenilmiş otizmin ilk belirtisi gecikmiş konuşmadır.” uyarısında bulundu. Otizmin en büyük ilacının sosyal temas olduğunu belirten Tarhan, apartmanlarda tek başına büyüyen çocukların 3 yaşından itibaren kreşe gönderilmesini ya da oyun alanlarına götürülerek akranlarıyla iletişim kurulmasını tavsiye etti.

Sağlık Bakanlığı, otizmli bireylerin aileleri için ‘Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Aile Rehberi’ hazırladı. Otizm sıklığının 20 yılda 200 kat arttığı belirtilen rehberde, fazla teknolojik alet kullanımına dikkat çekildi. Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, otizme ilişkin değerlendirmede bulundu. Otizm spektrum bozukluğu da denilen otizmin nöro gelişimsel bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, hastalığın geniş bir yelpazede farklı özelliklerle görüldüğünü söyledi. 

Duygusal okuryazarlıkları zayıf

Asperger sendromunda bireyin çok zeki olmasına karşın sosyal ilişkilerinin çok zayıf olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Asperger Sendromunda kişinin mantıksal zekâları çok yüksek. İki ay sonra ayın 28’inin hangi güne denk geldiğini hemen hesaplıyor ve söylüyor fakat oturup birisiyle sohbet edemiyor, konuşamıyor. Herkes gülüp espri yapıyor, o anlayıp gülemiyor, katılamıyor. Duygusal okuryazarlığı zayıf. Bu zihin kuramı sadece insanda var. Diğer canlılarda yok.” dedi.

Zihin teorisi, zihinüstü gen tarafından üretiliyor

İleri düzeydeki otizmli çocuklarda genetik olarak zihin kuramı oluşturmayla ilgili gen olmadığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Buna meta bilişsel gen yani zihinüstü gen diyoruz. Bu zihinüstü gen zihin teorisi üretiyor, teori teorisi üretiyor, anlam çıkarıyor, yorum yapıyor, tepki veriyor. İnsanı insan yapan bu temel özellik, otizmli bireylerde bulunmadığı için otizm ileri genetik bozukluk olarak da değerlendiriliyor.” dedi.

Otizmde de yatkınlık geni olabilir

Yapılan çalışmaların otizmin %10-15’inin genetik kaynaklı, %70-80’inin ise sonradan geliştiğini gösterdiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Otizmde iki türlü genetik faktör var. Biri %100 genetik olan yani kozatif gen olan vakalar. Bu gen nedeniyle kişi kaçınılmaz şekilde otistik oluyor. Ama bir de otizme yatkınlık geni olanlar var. Bu kişiler yanlış eğitilirse, yanlış ortamlarda bulunursa, aile ve sosyal çevresi sağlıklı değilse bu çocuklarda otizm sonradan çıkmaya başlıyor. Çünkü otizme yatkınlık geni var. Bunu şu örneğe benzetebiliriz. Akciğer kanseriyle ilgili kozatif gene sahip olan biri, 40 yaşına gelince sigara içmese bile kanser başlar. Kişide yatkınlık geni varsa sigara içmiyorsa o gen faaliyete geçmediği için o kişi de kanser başlamaz. Akciğer kanserinin %80-90’ı genom faaliyetidir yani genetiktir ve yatkınlık geniyle ilgilidir. “ dedi.

Kutu gibi, tepki vermiyorlar…

Otizmli bireylerde ince motor beceriler ve kaba motor becerilerin olmasına rağmen kişinin duygusal aktarım yapamadığını kaydeden Tarhan, “Otizmli bir çocuk zamanında yürüyebiliyor. Mesela 1 yaşında yürüyor ama gecikmiş konuşma ortaya çıkıyor. Çocuk sosyalliği ve duygusallığı öğrenemiyor. Herkes güldüğü zaman o gülemiyor. Duygusal aktarım yapamıyor. Göz teması kuramıyor. Beyni daha çok kolay öğrenmeye yönelik şeylerle ilgileniyor. Mesela ileri otistik bir çocuğu kucağınıza alınca kutu gibidir ve tepki vermez.  Ama sağlıklı bir çocuk kolayca bir ilişki kurabilir.” dedi.

Aileler iyi gözlem yapmalı

Ailelerin çocuklarını çok iyi gözlemlemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuk göz teması kuramıyorsa, duygulara karşılık veremiyorsa, anne ve babanın gülümsemesine karşılık veremiyorsa otizmden şüphelenmek lazım. Otizm, 1 yaşında bile yakalanabiliyor. Çocukta gecikmiş konuşma varsa genelde 3-4 yaşında yakalanıyor. Gecikmiş konuşmadan başka diğer öncül belirtiler de bulunuyor.” dedi.

Çok işe yarayacak bir kitapçık…

Sağlık Bakanlığı’nın otizmle ilgili hazırladığı kitapçığa değinen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çok başarılı bir çalışma, emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Bu çok işe yarayacak bir kitapçık olacak. Aileler erken tanıyla ilgili Sağlık Bakanlığı web sayfasından indirip inceleyebilirler. Orada çok güzel bilgiler var.” dedi. 

Öğrenilmiş otizm artıyor

Çocuğun otizm olma riskinin daha önceki yıllara oranla artış gösterdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Son yıllarda resmi istatistiklere göre %200 arttı. Artan kısmı genetik olan otizm değil öğrenilmiş otizm. Kişi normalde otistik olmaz ama aile bağlarının zayıf olması, sosyal öğrenmenin zayıf olması, duygusal öğrenmenin zayıf olması, tek yönlü öğrenme olduğu için çocuk sadece belli bir alanda başarılı oluyor. Diğer alanlarda başarısız oluyor. İzole bir şekilde yalnız oluyor. Ve şu anda sosyal izolasyon ve yalnızlık insanlığın, gençlerin hastalığı durumunda. Otizm, aslında içe kapanıklık ve yalnızlık hastalığıdır. Otistik kişi ayrı bir dünyada ayrı bir hayat içerisinde yaşıyor. Temel ihtiyaçlarının karşılanması yeterli oluyor, otistik kişi başka bir şey aramaz.” dedi.

Otizmin en büyük ilacı sosyal temastır

Öğrenilmiş otizmin genellikle yatkınlık geni olanlarda hızla çıktığını ifade eden Tarhan, “Yatkınlık geni olmayanlarda çok ileri derecede uyaran mahrumiyeti varsa ortaya çıkabiliyor. Örneğin ormanlarda bulunan vahşi çocuklar ilk bulunduklarında otistik oldukları sanılıyor. Çünkü insan ilişkisi yaşamadıkları için sosyal öğrenme yok. Otizmin en büyük ilacı sosyal temastır. Birebir eğitimle eksikler tamamlanır ama kişinin sosyal ve fiziksel teması çok önemlidir. Sosyal medya kavramı yanlış kullanılıyor. Aslında sosyal medya, sosyal medya değil sanal medyadır. Orada sosyallik yok. Sadece sanal bir ortamda görüşme var. Sosyal olması için yüz yüze olması lazım, insanların birbirine dokunması lazım. Çocuk için de aynısı geçerlidir.  Çocuğun koşması, oynaması, eğlenmesi lazım.”diye konuştu.

4 yaşına kadar düzeltilmeli yoksa beyin kendini kapatıyor…

Çocuklarda teknoloji kullanımının sınırlı ve kontrollü olması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, tek yönlü uyarımın çocuğun üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti:

“Teknolojinin bilinçsiz kullanımı çocuğu sosyal izolasyona götürüyor. Tek yönlü öğrenme yapıyor. Öğrenilmiş otizmin ilk belirtisi gecikmiş konuşmadır ve bu durum popüler psikiyatride klip sendromu diye geçiyor. Klip sendromunda çocuk tek yönlü mesaja maruz kalıyor. Genellikle bir müzik kanalı açık oluyor ve çocuk sürekli dönen klipleri izliyor. Çocuk herhangi bir çaba göstermiyor. Kafa yorma ve öğrenme yok. Sadece eğlence var. Çocuk kendini oraya kaptırıyor. Bu nedenle ucuz bakıcı diyoruz. Anne de çocuğa tableti ya da akıllı telefonu veriyor ya da televizyonu açıyor. Çocuk tek yönlü maruziyet yaşıyor. Beyni sadece görsel algı alıyor. Sözcük üretme ihtiyacı hissetmediği için çocuk beyni, konuşma ihtiyacı hissetmediği için beynin o bölgesi köreliyor. 4 yaşına kadar bunu düzelttik düzelttik, düzeltmedik ondan sonra beyin kendini kapatıyor. Ondan sonra öğrenmek çok zorlaşıyor. Çok özel çaba ve eğitimlerle oluyor.”

Teknoloji ile ilişkimiz sağlıklı olmalı

Günümüzde teknolojiden kaçınmanın mümkün olmadığını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Özellikle, teknoloji ile ilişkimiz bizim sosyal ilişkimizin bir parçasıdır. Teknoloji ile ilişkimiz sağlıklı değilse biz çocuklarımızı otizm adayı yaparız. Bunu kesinlikle çok açık söyleyebiliriz. Çocuklarımıza özellikle 0-3 yaş arasında telefon ya da tablet verip yalnız bırakmak onları otizm adayı haline getirir. Duygusal ihmal çocuğa zarar verir.” uyarısında bulundu.

Çocuk hayatı iletişim kurarak öğreniyor

“Çocuk iletişim kurmayınca hayatı öğrenemiyor” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çünkü insan beyni psikolojik olarak sonradan öğreniyor. Hayvan beyni öyle değil, hayvan beyni öğrenmiş olarak dünyaya geliyor. İnsan beyni öğrenmek üzere dünyaya geliyor. Sosyalliği, insanlığı, sevgiyi, muhabbetti, konuşmayı, arkadaşlığı yani bütün insani değerleri sonradan öğreniyoruz biz. Genetik değil, ahlak genetik değil, ahlaki olgu genetik değil. Bunları sonradan öğreniyoruz. Çocuğa bunları öğretmezsen çocuk bilemez ki. Çocuğun sosyal sınırları öğrenmesi lazım, kendini tanıması ve başkasını tanıması gerekiyor. Çocuğun empatiyi öğrenmesi lazım. Otizmin en büyük özelliği empati yoksunluğudur, başkalarının duygularını okuyamazlar. Kendi duygularını da çoğu zaman okuyamazlar. Empati yoksunluğu, bu asrın en büyük sorunudur. Şu anda dünyanın en çok yoksulluk ve fakirlik çektiği alandır. Bu manevi fakirliktir. Onun da ana konusu empati yoksunluğudur.” diye konuştu.

Okul öncesi eğitim otizmin çaresi olarak düşünülüyor

Büyük şehir yaşamının çocukların sosyalleşmesindeki engellerden biri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Eskiden çocuğun yürümeye başladıktan sonra arkadaşları oluyordu. Mahallede arkadaşları ve komşuları vardı. Onlarla sosyal temas içinde hayatı öğreniyordu. Ama şimdi apartman çocuğu, annenin başka imkanı yok, çocuğu sosyal medya ya da akıllı telefona bağlıyor. Bu çocuğa zarar veriyor. O nedenle çocuğun sosyalleşmesi için 3 yaşında kreşe verilmesi öneriliyor. Çocuk annesi ve babası dışında başka kimseyi görmüyorsa her gün 2-3 saatlik sosyal alanlara götürülmesi lazım. Anaokulu ve okul öncesi eğitimler çok önemli. Okul öncesi eğitim iyiyse çocuk otizmle ilgili risk grubundaysa direk otizm başlamayabiliyor. Okul öncesi 0-3 yaş eğitim bütün dünyada otizmin çaresi olarak düşünülüyor.”diye konuştu.

Oyun ve sevgi, çocuğun en önemli iki ihtiyacı

Oyununun çocuğun gelişiminde çok önemli bir yeri olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun en ciddi işi oyundur. Çocuk, oyunda kendini ifade eder ve yaşar. Çocuğun en büyük iki ihtiyacı vardır. Biri oynamak diğeri de sevilmek. Bu ikisi varsa uyuyan otizm bile varsa canlanmıyor. Riski varsa da risk grubunda tetiklenmiyor. Otizmin en büyük nedeni birinci sırada bu. İletişimdeki insanların yalnızlaşması, sosyal, duygusal uyaranların zayıflaması. Ve insanların yalnızlık salgını nedeniyle otizmde çocukluk olarak eşlik etmesi.” diye konuştu.

TÜED Gölcük Şube Başkanı Ergun Şahin “YÜZDE ORANINDA DEĞİL EŞİT ZAM YAPILMALI”

Saadet Partisi Gölcük İlçe Başkanı Mustafa Özsoy “YÜKSEK ZAMLI EMLAK VERGİSİ KABUL EDİLEMEZ”

Gölcük Ülkü Ocakları Başkanı Enes Ergüler, “YEŞİL VATAN YANARSA, SADECE AĞAÇLAR DEĞİL, GELECEĞİMİZ DE YANAR!”

Türk Kızılayı Gölcük Şube başkanı Orhan Barış, “ANITPARK’TA 1000 KİŞİLİK AŞURE DAĞITTIK”

Derince Yenikent’teki Orman Yangını Kahramanca Müdahaleyle Söndürüldü

Devlet Memurları Sendikası Kocaeli Şubesi Başkanı Özhan İmre “BAKANLIĞI ÖNÜNDE BASIN AÇIKLAMASI YAPTIK”

Kocaeli’de 2. Balkan Halk Oyunları rüzgârı esti

Gölcük Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde İlaç Yönetimi Eğitimi Verildi

Diş Hekimi Gamze Manav, dan önemli bilgiler “DİŞ TAŞI CİDDİYE ALINMASI GEREKEN BİR DURUMDUR”

Trafik ve çevre ihlallerine ceza

Ormanya ve Kuzuyayla’da doğayla iç içe yaz programı başlıyor; KOCAELİ’DE DOĞAYI KEŞFETME ZAMANI

Karamürsel’de otogar, mezbaha, futbol sahası, salon ve sokak yapımına yerinde inceleme

İzmit Tren Garı’ndaki asansör hizmete alındı

Kocaeli’de hafta sonu enduro fırtınası esecek COŞKU VE HEYECAN ZİRVEYE TAŞINACAK

KARDEŞ TAKIM ANTALYASPOR’UN ZOR GÜNLERİ

Gölcükspor’un efsanesi Değirmenderespor’da

Kocaelispor yerli stoperi bitirmek üzere!

KOCAELİ'DE ÇIKAN ORMAN YANGININA MÜDAHALE SÜRÜYOR

Gölcük Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi Başkanı Musa Mısırlıoğlu “6 AYDA 174 ESNAFA 108 MİLYON 134 BİN LİRA KREDİ DESTEĞİ SAĞLADIK”

MHP Gölcük İlçe Başkanı Derya Çavdar “BİZ, DIŞA DEĞİL MİLLETE YASLANAN SİYASETİN TEMSİLCİSİYİZ”

GÖLCÜK MESLEK YÜKSEKOKULU'NDAN ERASMUS BAŞARISI

GÖLCÜK NECATİ ÇELİK DEVLET HASTANESİ’NDE SITMA EĞİTİMİ DÜZENLENDİ

Kocaeli Kent Konseyi Genel Sekreterliğinde Bayrak Değişimi

4. İzmit Körfezi Deniz Festivali renkli görüntülere sahne oldu; SAHİLDE ŞENLİK, DENİZDE YARIŞ

ÇOCUKLAR “Bİ’DÜNYA EĞLENCE” İLE DEĞİRMENDERE’DE GÖNÜLLERİNCE EĞLENDİ

Başiskele Belediye Başkanı M. Yasin Özlü “GÖNÜL KÖPRÜLERİ KURARAK, BİRLİKTE YOL YÜRÜYORUZ”

Kültür, sohbet, eğlence; her şey Milli İrade Meydanı’nda İZMİT’İN KALBİ BU MEYDANDA ATIYOR

Kocaeli Büyükşehir’den öğrencilere karne hediyesi; YAZ TATİLİNE AT ÜSTÜNDE ‘MERHABA’ DEDİLER

Başiskele’de Geleceğin Şefleri Mezun Oldu

Gölcük Belediyesi İlçe Genelinde Asfalt Yama Çalışmalarına Devam Ediyor

Yükleniyor

Gölcük’teki üst geçitler elden geçiriliyor

Değirmendere Kayık çekek alanı OLTA BALIKÇILARIN GÖZDE MEKÂNI OLDU

Kuş ve Balık sevgisi giderek yoğun ilgi görüyor ATA PET MARKET TÖRENLE HİZMETE AÇILDI

Değirmenderede’ki takıcılar sokağında gelişi güzel araç parkları ULAŞIMI OLUMSUZ ETKİLİYOR

Gölcük ADD’de yeni üyelere rozetleri takıldı

GÖLCÜK'TE TEMİZLİK SEFERBERLİĞİ CUMHURİYET MAHALLESİ'NDEN BAŞLADI

Çöken yola su bidonu ile çözüm aradılar

Değirmendere Vatan Caddesi girişinde yol yeniden çöktü

Ramazan Ayında En Güzel Sofralar DEĞİRMENDERE YALI EVLERİ’NDE YAŞANIR

Elit Kuaför bayanların gözde mekânı BAKIMLI OLMAK BİR AYRICALIKTIR

TÜED Gölcük Şube Başkanı Ergun Şahin “YÜZDE ORANINDA DEĞİL EŞİT ZAM YAPILMALI”

Gölcük Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi Başkanı Musa Mısırlıoğlu “6 AYDA 174 ESNAFA 108 MİLYON 134 BİN LİRA KREDİ DESTEĞİ SAĞLADIK”

Gülşen Gayrimenkul’ün sahibi Çiğdem Gülşen, “EMLAK PİYASASINDA  DURGUNLUK DEVAM EDİYOR”

TÜED Gölcük Şube Başkanı Ergun Şahin, “ENFLASYON  ORANININ YANINDA SEYYANEN ZAM DA İSTİYORUZ”

Gürel, “Altın uzun vadede her zaman faiz ve dövizden daha karlıdır”

KSO Başkanı Zeytinoğlu sanayi üretim endeksini değerlendirdi

Gölcük Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi’nden esnafa büyük destek MISIRLIOĞLU: “ESNAF KALKINIRSA ŞEHİR KALKINIR”

KSO Başkanı Zeytinoğlu mayıs ayı enflasyon verilerini değerlendirdi

“Altında yaşanan iniş çıkışlar yatırımcıları telaşlandırmasın”

KSO Başkanı Zeytinoğlu cari denge verilerini değerlendirdi

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2