Ramazan ayı geldiğinde, büyüklerinin oruç tutmasına özenen çocuk sayısı oldukça fazladır. Sahur heyecanını ve iftar bereketini yaşamak isteyen çocuklar, tıpkı büyükleri gibi oruç tutmak ister. Ancak çocukların bünyelerinin zayıf olmasından dolayı, tam manasıyla oruç tutmaları uygun değildir. Ayrıca tam olarak irade sahibi olamadıkları için oruç tutma konusunda zorlanabilirler. Eski bir Anadolu geleneğinden, günümüze kadar gelen tekne orucundan bahsedeceğiz sizlere. Tekne orucu hem aileleri, hem de çocuk sahibi olanları ilgilendiriyor.
Tekne orucu ne demek kısaca anlatmak gerekirse dini açıklamaların en sağlıklı şekilde alındığı Diyanet İşleri’nin kaynaklarına yönelmek iyi olur. Tekne orucu nedir sorusuna Diyanet tarafından da cevaplanan bir sorudur ve ilgili yazılarda henüz orucun farz olmadığı çocukların öğlene kadar yemek yemeden bekleyerek oyunumsu bir denemeyle alışma sürecini geçirebileceklerine değinilir.
Ramazan ayının getirdiği heyecanı çocuklarına aşılamak ve iradesine hakim olma duygusunu öğretmek isteyen tüm ebeveynler, tekne orucundan çocuklarına söz edebilir. Şimdi sizlere, tekne orucu anlamı ve bu orucun kurallarını açıklayalım.
Tekne Orucu Nedir?
Tekne orucu ne demek diyenler için öncelikle bu oruca neden tekne adının verildiğini anlatalım. Aslında, bu orucun adı tekne değil; tenkiye olarak bilinir. Zamanla dilin gelişimi ve değişimi etkisiyle tekne olarak dilimize gelmiştir. Tenkiye, Arapça bir sözcüktür ve kimliklemek anlamına gelir.
Oruçla bütünleştiğinde, tekne orucu olarak dilden dile aktarılmıştır. Tekne orucu nedir kısaca açıklayacak olursak; yaşı küçük olanların gün içinde belirli bir süre aç kalıp oruç tutmasıdır. Ramazan ayı çocukların kısa da olsa büyüklere benzer şekilde oruç tutabilmeleri için güzel bir vesiledir.
Tekne orucu nedir nasıl tutulur sorusunun çok net saatsal bir tanımı yoktur; yani tekne orucu nedir sözlük anlamı nedir dendiğinde keskin hatlı bir tanıma ulaşılamaz. Tekne orucu için halk arasında öğlen saat 12’ye kadar beklenmesi durumu kabul görmüştür diyebiliriz. Tekne orucu olarak bilinen bu oruç, oruç tutmaya heveslenen ancak irade sahibi olamayanlar tarafından tutulur.
Genellikle çocuklar için bir teşvik olan tekne orucu zaman zaman hasta kişiler için de uygun bir oruç haline gelir. Tekne orucunun amacı; ramazan ayıyla beraber gelen aç kalma, halden anlama, iradeye hakim olma, birlik beraberliği pekiştirme duygularını aşılamaktır.
Tekne Orucu Nasıl Tutulur?
Tekne orucunu tutmak için belirli bir yaştan küçük olmak gerekir. Bu yaş için irade sahibi olmak söz konusudur.
Tekne orucunu tutmak için sahur ve iftar yapılır. Sahur yapacak çocukların, tıpkı büyükler gibi sahura kalkması ve niyet etmesi onları daha mutlu edecektir.
İftar saati, sahur vakti gibi kavramlarına tekne orucu ile aşina olan çocuklar büyüyünce daha kolay oruç tutacaktır. Ramazanda yaşanan ibadetleri özendirmek ve öğretmek için çocuklar, büyükleri tarafından kontrol edilebilir.
Sahurda yemek yedikten sonra niyet edip uyuyan çocuklar, sabah kalktığında oruçlu olduklarını bilecekleri için kendilerine karşı duyduğu güven de pekişir. Hemen hemen 9 yaşından büyük çocukların oruç duygusunu anlama döneminde olduğunu düşünürseniz; çocuklarınızı sahura uyandırıp oruç tutması konusunda yardım edebilirsiniz.
Sağlık sorunu yaşamaması adına öncelikle çocuğunuza orucun ne olduğunu anlatabilirsiniz. Sahurda dengeli bir tabak hazırlayıp onun sahur yaptığını vurgulayabilirsiniz. Hem çocuklar hem de hasta kişiler tekne orucunu tuttuğunda, ibadetini yerine getirmiş olduğu için mutluluk duyacaktır. Dinde bir gereklilik olarak tekne orucu var mı sorusunun cevabı hayır; ama bu gelenek oruca alışma süreci için iyi din alimleri tarafından önerilen bir yöntemdir.
Tekne Orucu Kaç Yaşına Kadar Tutulur?
11 Ayın Sultanı olan Ramazan ayında, ergenlik dönemine girmemiş çocuklar oruç tutmak istediğinde onlara yardım edebilirsiniz. Tekne orucunun yaş sınırı her çocuk için farklı olmaktadır. Çünkü bu sınırı belirleyen ergenlik dönemidir.
Ergenlik dönemine giren kız ve erkek çocuklarınıza, irade sahibi olma duygusunu aşıladıktan sonra artık orucun farz olduğunu anlatabilirsiniz. Tekne orucu nedir kaç yaşına kadar tutulur sorusunun cevabı baliğ yani ergen olmakla ilgilidir. Kız çocuklarında ergenlik adet görmekler, erkek çocuklarda rüya görüp meni gelmesiyle olur. Ortalama 10-15 yaş aralığında baliğ olunur ve kişiden kişiye zaman değişebilir.
15 yaşına gelmiş olmasına rağmen çeşitli sebeplerden sayılan belirtilerin ortaya çıkmadığı gençler ergen olmuş kabul edilir ve oruç farz olmaya başlar. Ergenlik dönemi öncesinde olan çocuklar için farz olmayan oruç tutmak, tekne orucu şeklinde tutulabilir.
Tekne Orucu Saat Kaça Kadar Tutulur?
Tekne orucu için niyet eden heyecanlı çocuklarınız, size gün içinde gelip sık sık tekne orucu ne zaman açılır sorusunu yöneltebilir. Onlar için erken iftar sofrasını hazırlayarak artık orucun açılması gerektiğini anlatabilirsiniz.
Sahura kalkıp oruç tutmak için hazırlık yapan çocuklarınız ve hasta kişiler, öğle ezanı zamanında dua ederek orucu açabilir. Daha fazla süren oruç hali, çocukların bünyesini yoracağı için dinen öğle ezanı vakti uygun görülmüştür.
Tekne Orucu Tutmak Caiz Midir?
Dini anlamda caiz kelimesi, yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmayan eylemlerdir. Tekne orucunu tutmak da kişiye zarar vermediği için yasaklanmamıştır. Çocukların ramazana alışması, orucu sevmesi adına tekne orucunun tutulması önerilebilir ve desteklenebilir.
Tekne Orucunu Kimler Tutabilir? Kimler İçin Uygundur?
Tekne orucu genellikle çocuklar için uygulanan bir oruçtur. Çocukların oruç tutmaya alışmasını desteklemek için öğretilir. Zaman zaman çok yaşlı kişiler de tekne orucunu tutup hevesiyle dini görevini yerine getirebilir. Bu orucu tutan kişiler gün içinde birkaç saat aç kalmayı göze alır ve oruç tuttuğu için mutlu olurlar. Küçük yaştaki çocuklar istediğinde aileler, tekne orucunu tutması için destek olabilir.
Tekne Orucunun Hikayesi Nedir? Nasıl Ortaya Çıktı?
Rivayet edilir ki; çok eski dönemlerde çocuklar oruç tutmak istediklerinde ailesiyle beraber oruca başlarmış. Tıpkı çocuklar gibi çok yaşlı kişiler de tuttuğu oruç gününde acıkınca, ekmek teknesinin ardına gizlenip biraz yemek yermiş. Ekmek teknesinin arkasında saklanan bu kişiler, karnı doyduğunda oruca devam edermiş. Halk arasında duyulan bu alışkanlık; zamanla tekne orucunu tutmak diye gelişmiş ve dilimize yerleşmiş.
ALINTI
