Uygun şekilde dengelenirse vegan beslenme sağlığa fayda sağlıyor…
Dikkat! B12 vitamini eksikliği anemi ve körlüğe yol açabilir
Uygun şekilde dengelendiğinde vegan beslenme sağlığa birçok fayda sağlayabiliyor. Vegan beslenenlerin tahıllar, bakliyatlar, kabuklu yemişler, tohumlar, sebzeler ve meyvelerden oluşan bir diyet tercih ettiklerini belirten uzmanlar, et yemedikleri için protein ve B12 vitaminini eksikliği riskiyle karşı karşıya kaldıklarını ifade ediyor. Diyetisyen Özden Örkcü, B12 vitaminin doğal olarak sadece hayvansal ürünlerde bulunduğunu hatırlatarak eksikliğinin anemi ve körlüğe yol açabildiğini vurguladı. Örkcü, vegan diyetlerle yetiştirilen 5 yaşın altındaki çocuklarda da büyüme bozukluğu yaşayabileneceğine dikkat çekti.
Vegan felsefenin ve yaşam tarzının hayvanların, insanların ve gezegenin iyiliği için yaygın bir şekilde benimsenmesini sağlamak üzere 1994’ten bu yana her yıl 1 Kasım Dünya Vegan Günü olarak kutlanıyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Diyetisyen Özden Örkcü, sağlık açısından fayda sağlayan vegan beslenmenin gerektirdiği şekilde uygulanmaması durumunda yol açabileceği risklere değindi ve vegan beslenmede özellikle B12 vitaminin önemini vurguladı.
Vejetaryen beslenme riskler oluşturabilir
Vejetaryen veya vegan beslenmenin sağlığa birçok faydası olabileceğini ancak bu diyetlerin uygun şekilde dengelenmedikleri takdirde riskleri de beraberinde getirebileceğini vurgulayan Diyetisyen Özden Örkcü, “Vejetaryenler et yemedikleri için protein ve B12 vitaminini eksikliği riskiyle karşı karşıya kalıyorlar. Herhangi bir hayvansal ürün yemeyen veganlar daha da kısıtlayıcı bir diyet uyguluyorlar. Diyetlerinde yumurta ve süt ürünleri bulunmayan veganlar, protein ile B12 vitamininin yanı sıra kalsiyum ve D vitamini alımına da dikkat etmeli” dedi.
Vejetaryen diyetler daha az doymuş yağ içeriyor
Vejetaryenlerin tahıllar, bakliyatlar, kabuklu yemişler, tohumlar, sebzeler ve meyvelerden oluşan bir diyet tercih ettiklerini belirten Diyetisyen Özden Örkcü, “Bazıları peynir (sebze mayası kullanılarak yapılan) ve yumurta da dahil olmak üzere süt ürünlerini de dahil etmeyi seçer. Tipik olarak vejetaryen bir diyet daha az doymuş yağ ve daha fazla folat, lif ve antioksidan içerir. Ayrıca bir vejetaryen olarak önerilen günlük meyve ve sebze alımını aşma olasılığı daha yüksektir” ifadelerini kullandı.
B12 eksikliğine dikkat!
Diyetisyen Özden Örkcü, B12 vitaminin doğal olarak sadece hayvansal ürünlerde bulunduğunu hatırlattı ve sözlerine şöyle devam etti:
“B12 vitamini eksikliği anemi ve körlüğe yol açabilir. Ayrıca kas güçsüzlüğü, karıncalanma ve uyuşukluğa neden olabilir. Vegan olan hamile ve emzikli kadınlar için beslenme uyarılarının biraz daha dikkate alınması gerekiyor. Araştırmalar özellikle B12 vitamini eksikliğine sahip olmanın vejetaryen annelerin emzirdiği bebeklerde nörolojik gelişimi bozduğunu gösteriyor. D vitamini ve kalsiyum eksikliği de emziren kadınlarda kemik demineralizasyonuna neden olabiliyor. Benzer şekilde vegan diyetlerle yetiştirilen 5 yaşın altındaki çocuklar da büyüme bozukluğu yaşayabilir. Bunun nedeni anemiye, raşitizme ve D vitamini eksikliğine neden olabilen B12 vitamini eksikliğidir. Çoğunlukla balıklarda bulunan bir omega-3 yağ asidi olan DHA, yaşamın ilk 2 yılında optimal beyin gelişimi için oldukça önemli.”
B12 eksikliğine dikkat!
Diyetisyen Özden Örkcü, vegan beslenen bireylere ihtiyaç duydukları protein, vitamin ve minaralleri hangi besinlerden karşılayabilecekleri ile ilgili tavsiyelerini paylaştı:
Protein: Tofu, 5 gram veya daha fazla protein içeren sebzeli burgerler, fasulye ve diğer baklagiller, fındık, fındık ezmesi, yumurta ve kinoa gibi yüksek proteinli tam tahılları seçin.
Demir: Yumurtalar, zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler, soya bazlı gıdalar, kuru erik, kuru kayısı, fındık, fasulye, baklagiller ve zenginleştirilmiş tam buğday ekmeği iyi seçimlerdir.
Kalsiyum: Peynir, yoğurt, süt, soya peyniri, badem, susam tahin, kalsiyum takviyeli portakal suyu, soya veya badem sütü gibi kalsiyum takviyeli süt ürünü olmayan içecekler ve karalahana ve Çin lahanası ve ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur.
Bağışıklık sistemini güçlendiren çinko; soya fasulyesi, soya sütü, sebzeli etler, yumurta, peynir, yoğurt, zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler, fındık, tohumlar, mantarlar, mercimek, börülce, bezelye ve buğday tohumunda bol miktarda bulunur.
B12 Vitamini: Soya bazlı içecekler, bazı kahvaltılık gevrekler ve güçlendirilmiş sebzeli etler.
Riboflavin : Badem, güçlendirilmiş tahıllar, inek sütü, yoğurt, mantar ve soya sütü riboflavin açısından zengin besinlerdir.
Alfa-Linolenik Asit (Omega-3): Kanola yağı, öğütülmüş keten tohumu, keten tohumu yağı, ceviz, ceviz yağı, soya fasulyesi ve tofu iyi seçimlerdir.
