Haziran ayı enflasyon rakamları ile birlikte emeklilerin alacağı zam da netleşti. Buna göre, temmuzda memur ve memur emeklilerinin maaş zam oranı yüzde 19,3, SGK ve Bağ-Kur emeklilerininki ise yüzde 24,73 oldu. 'On'luk emekliler dâhil yeni maaşın ne olacağını hesaplarken, elektrikten sonra motorin ve benzine gelen 2 küsür liralık ÖTV zammının düşülmesi gerekecek! Bu arada ‘refah payı’nın gündemde olmadığını da hatırlatalım.
Bu oranlardan kim ne kadar memnun bilemiyorum. Kim kendini ne kadar güven içinde hissediyor; bunu da bilemiyorum. Gerçi TÜİK ekonomik aktörlerin güvenini anket yoluyla notluyor. İsterseniz haziran sonuçlarına bakalım ve bugünü anlamak için bir baz oluşturmaya çalışalım.
Tüketici güven endeksi 80,5’ten 78,3’e düşmüş. Hanelerin aşağıda detayları verilen konulardaki maddi durum ve harcama beklentileri biraz daha bozulmuş.
- Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu
- Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi
- Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi
- Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi
Reel kesim yani imalat sanayi güven endeksi 102,4’ten 100,5’e düşmüş. Reel kesimin aşağıda yer alan konulardaki beklentileri biraz daha bozulmuş.
- Toplam sipariş miktarı (mevcut durum)
- Mamul mal stok miktarı (mevcut durum)
- Üretim hacmi (gelecek 3 ay)
- Toplam istihdam (gelecek 3 ay)
- Toplam sipariş miktarı (son 3 ay)
- İhracat sipariş miktarı (gelecek 3 ay)
- Sabit sermaye yatırım harcaması
- Genel gidişat
Hizmet sektörü güven endeksi 117,1’den 115,4’e düşmüş.
- Son 3 aylık dönemde iş durumu
- Son 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep
- Gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi
Perakende ticaret sektörü güven endeksi 111,7’den 108,8’e düşmüş.
- Son 3 aylık dönemde iş hacmi-satışlar
- Mevcut mal stok seviyesi
- Gelecek 3 aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisi
İnşaat sektörü güven endeksi 88,3’ten 87,9’a gerilemiş.
- Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi
- Gelecek 3 aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi
Ekonomik güven endeksi 0-200 aralığında değer alabiliyor. Endeksin 100'den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100'den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor.
Dikkat edilirse 100’ün altında kalarak en kötümser olan kesim hane halkları ile inşaat. Üstelik bozulma daha da devam ediyor.
Asgari ücret, refah payı, emekli zamlarının şu ya da bu şekilde netleşmesinin artan kötümserliği nasıl etkileyeceğini bu endeksin temmuz bülteninde ayrıca göreceğiz. .
Levent AKBAY
akbaylev@gmail.com
