Uzun bir süre ekonomi konuşmamız kaçınılmaz. Son İki günde ekonomi adına en çok konuşulacak şey emeklilere yapılan zam olsa gerek. Asgari emekli maaşı 2 bin 500 TL artırıldı ya! Bu işin gelir tarafı; yeter yetmez, az gelir çok gelir, başka bir konu. Hemen bir gün sonra da yeni vergi paketi Meclis’e sevk edildi. Burada getirilen vergiler sizlere değer demez o da başka bir konu. Ancak biri vermek, biri almak üzerine kurgulu.
*
Ekonomiyle ilgili siyasi otoritelere göre vergi paketi ile dar gelirliler hedef alınmadı. Yüksek gelir grupları, vergi ödemeyen kesimler vergi paketinin hedefi. Asgari emekli maaşı tutarı da artırıldığına göre yönetenler açısından sorun olmasa gerek. Ancak son günlerde temel bazı mal ve hizmetlerin fiyatı artmaya devam ediyor. Akaryakıttır. Sigaradır ve daha niceleridir.
*
Bundan olsa gerek; çevreme baktığımda emekli zammına rağmen yüzlerin güldüğünü görmüyorum. Hatta “Emekli maaşı arttı ama benim kök maaşım da arttı mı? Ya da kök maaşım kaç oldu?” diye soran da görmüyorum. Asgari ücrette olduğu gibi zaten emekli maaşlarına hiç zam gelmeyecekti gibi bir durum da yok. Çünkü yapılan zam yasal olarak rakamlandırılmış bir zam. Kabaca geçtiğimiz ayın enflasyonu kadar. Fakat vatandaşta izaha muhtaç bir durgunluk var. Ne sevinç, ne keder!
. *
Zammın 6 aylık bütçe yükü 32 küsür milyar TL olarak açıklandı. Yıllık yük 65 civarında. İster istemez karşılaştırmalar yapılıyor. Kimi kamu tarafından yapılan harcamalarla karşılaştırıyor, kimi yapılması öngörülen tasarrufla karşılaştırıyor. Örneğin kur korumalı mevduata bugüne kadar 800 küsür milyar TL harcama yapılmış. Parası olan bir-iki yılda 1,2 trilyon TL almış.3.7 milyar emekli ise yılda 65 milyar alacak. Bunlar da en düşük seviyede olanlar. Biz yine de kur korumalıdaki paranın 40 milyar dolara düşmesi nedeniyle sevinçliyor.
*
Emeklilikte Yaşa Takılanlar emekli olmadan önce Türkiye’de 13,3 milyon emekli vardı. Bugün ise 15,9 milyon kadar emekli var. İki rakamı birbirinden çıkardığımızda yaklaşık 3,7 milyon kişi var. Asgari emekli maaşlarından yararlanacak kişi sayısı kaçtı; 3,7 milyon kişi. Demek ki EYT’lilerin büyük çoğunluğu 12,5 milyon TL emekli maaşı alarak yaşamını sürdürecek.
*
Belki bu kadar EYT’li de olmazdı. Ancak insanlar emekli olarak ve çalışmaya devam ederek gelirlerini artırmak, tabiri caizse ucu ucuna yaşamak istediler. Hani vergi paketinde dar gelirliler için bir şey yoktu. Dikkat ederseniz çalışan emekliler için bir sürpriz var. Çalışan emekliler için Hazine’den verilen yüzde 5’lik destek kaldırılıyor.
Yani ucu ucuna yaşamak bile zor görünüyor.
.
Levent AKBAY
akbaylev@gmail.com