Duygu Nedir?
Duygu anlamı; bir hisse bağlı oluşan, psikolojik ve fizyolojik boyutları olan bir süreçtir. Duygular harekete geçmemiz için bizi uyarırlar. Biz karar verirken, öğrenirken, diğer insanları anlamaya çalışırken, koşullarımızı ve ilişkilerimizi değerlendirirken ve nihayetinde harekete geçerken bize rehberlik ederler.
Yedi Temel Duygu Nedir?
Yüzlerce duygu vardır; fakat araştırmacılar yedi temel duygudan bahsederler. Çünkü duyguları kategorize etmek, onları tanımlamakta ve anlamlandırmakta bize kolaylık sağlar. Kalan duyguların da bu yedi temel duygudan türediği düşünülmektedir. Yedi temel duyguyu şu şekilde sıralayabiliriz:
- Öfke: Duygusal ve fiziksel varlığımıza, bütünlüğümüze ve onurumuza yönelik herhangi bir tehdit durumunda oluşur. Düzenlenmesi durumunda sağlıklı bir güç sağlar.
- Korku: Bir tehdit karşısında “savaş, kaç, don” tepkilerinden birini vermemizi sağlayarak duygusal ve fiziksel olarak hayatta kalmamızı sağlar.
- Tiksinti: Duygusal veya fiziksel açıdan zehirli olabilecek durumlardan, nesnelerden uzak durmamız için bizi uyarır.
- Şaşkınlık: Beklenmedik durum ve olaylar karşısında dikkatimizi düzenler.
- Utanç: Standartlara uymadığımızda karşılaşabileceğimiz tehlikelerden dolayı bizi uyarır.
- Üzüntü: Kayıp yaşamamız hâlinde bizi yavaşlatır ve gücümüzü korumamızı sağlar.
- Sevinç: Yaşama ve denemeye devam etmemiz için motivasyon sağlar.
Duygular Nasıl Düzenlenir?
Fark Et ve Kabul Et
Bilinmesi gereken ilk şey, duygumuzu düzenlememiz ve dönüştürmemiz için onu deneyimlememiz gerektiğidir. Acımızdan kaçarak acımızı yok edemeyiz. Yaşadığımız duygusal deneyimi, olduğu hâliyle ve yargılamadan kabul etmek oldukça önemlidir.
Duyguyu Bedeninde Bul ve Ona İsim Ver
Duygularımız, varlıklarını vücudumuzda da gösterirler. Örneğin öfkeyi yüzümüzde, korkuyu midemizde, neşeyi göğsümüzde hissedebiliriz. Hangi duygunuzu, vücudunuzun hangi bölgesinde hissettiğinizi tespit etmek, duygularınızı tanımanız ve adlandırmanız için faydalı olacaktır.
Şöyle Bir Rahatla…
Duygularımız, düşüncelerimiz üzerinde etki sahibidir. Öfkeli olduğumuz bir anda, aslında öyle düşünmememize rağmen karşımızdaki insana kırıcı sözler söyleyebiliriz. Yahut başarmakla ilgili yoğun bir kaygı duyduğunuzda, normalde güvendiğiniz potansiyeliniz ve emekleriniz hakkında şüpheye düştüğünüz günleri…
Meditasyon yapmak, yürüyüş yapmak, duygu günlüğü tutmak, güvendiğimiz insanlarla iletişim kurmak gibi yöntemler, yaşadığımız duygunun yoğunluğunu azaltarak en uygun yolu seçmemize yardımcı olabilir.
Şimdi Değerlendirme Vakti
Duygularımız, çok kıymetli rehberlerimizdir; fakat onları, düşünen beynimizin süzgecinden geçirmediğimizde tehlikeli hâl alabilirler.
Hissettiğimiz duygunun, karşılaştığımız durum veya olayla uyumlu olup olmadığını değerlendirmek iyi olabilir.
Duygumuzun türünü belirlemek; hem vereceğimiz yanıt, hem de kendimizle ilgili alacağımız bilgiler için kıymetlidir. (Psikolojik Danışman Zeynep Uyumazer’in makalesinden alıntıdır)
Sevgiyle kalın…
