Ülkelerde iktidar ve muhalefet arasında siyasi çakışmaların ekonomiye zarar verme seviyesine çıkmaması önemlidir. Yoktan sebeplerle ekonomik dalgalanmalar yüzünden on yıllara varan zararlara sebep olmaktadır. Bu yüzden bağımsız olmak kaydı ile merkez bankaları kurulmuştur.
Merkez bankalarının üç ana görevi vardır. Ülkenin ekonomisinde 1- Fiyat istikrarı sağlamak 2-Finansal istikrarı korumak 3-Ekonomik istikrarı devam ettirmek. Merkez bankaları ülke ekonomisinde hayati önem taşıyan bağımsız kuruluşlar olmalıdır. Ekonominin istikrarlı olabilmesi için uygun para politikası araçlarını kullanarak ekonomiye yön vermeye çalışırlar. Merkez bankası yüksek faiz ile para arzını kontrol eder. Böylece enflasyonu belirlenen hedefte tutmaya çalışır. Tam tersi durum olunca faizleri düşük tutarak, piyasadaki para arzını artırarak istikrarı sağlamaya çalışırlar. Uyguladıkları faiz oranları ile dövizde meydana gelebilecek dalgalanmalara müdahale etmeye çalışır.
Diğer yandan ekonomide meydana gelebilecek kırılmaları, çıkabilecek krizleri önlemek için tedbirleri alma yükümlülüğünü taşır.
Finansal işlemlerin güvenli ve kesintisiz yürütülmesi görevi de vardır.
Merkez bankaları para politikasını takip ederken ekonomik büyüme hedeflerini göz önünde bulundururlar.
Hükümetin belirlediği ekonomik büyüme ve istihdam hedeflerini gerçekleştirirken, diğer ekonomik politikalar ile uyum sağlamaya çalışır.
Merkez bankalarının bağımsız olmalarının sebebi, ekonomide uzun vadede sürdürülebilirliğin sağlanması içindir. Yatırımcıların, finansal kurumların, piyasaların öngörülebilir olması merkez bankasının bağımsız olmasını gerektirir.
Merkez bankası ülkemizde farklı kuruluşlar tarafından yönetilen ekonomik politikaların tek elde toplanması için 1931 yılında kamu kuruluşlarından tamamen ayrı ve bağımsız olarak kuruldu. Dünyada sanayi ve ticaret kollarının artması ile ilk kez 1668 de İsveçte Riksbank adı altında merkez bankası kurulmuştu.
TCMB. nın sermayesinin yüzde 54 ü hazineye aittir. Banknot tasarımı ve basımı TCMB ye aittir.
Devletin hazinedarlığını yapmak. Banka kredilerini kontrol etmek. Ülkenin döviz rezervlerini tutmak ve yabancı ülkelerle olan döviz işlemlerini yürütmek, kontrol altında tutmak. Devletin ekonomik ve mali konularda danışmanlığını yapmak. Banka sistemlerini denetlemek gibi çok önemli görevleri vardır.
Dünyada sanayi ve ticaretin uluslararası alanda artması ile Osmanlı, Sultan Abdülmecid Han zamanında 1843 yılında Osmanlı bankası kurulur. Yukarıda saydığımız görevler bu banka tarafından yürütülmeye çalışılır.
Aklımıza hep şu soru geliyor. Neden Merkez bankası görevlerinde başarılı olamadığı durumlar oluyor. Merkez bankası her ne kadar bağımsız olarak belirtilsede ülkeyi yöneten iktidarların uyguladığı mali politikalar ile son sözü devleti yönetenler söyler. Vatandaşa hesap verecek olan hükümetlerdir. Bu bakımdan hükümetin ekonomik kurulu, maliye bakanı ve merkez bankası başkanı ortak olarak ve uyumlu çalışmak mecburiyetindedir.
Maliye politikalarını yönetenler ve merkez bankası yöneticileri devletin ekonomik durumunu çok iyi bilmelidir. Aylık, günlük hatta saatlik politikaları, ekonomik şartları iyi takip etmeleri gerekir. 94 krizi ve 2002 yılında Anayasa kitapçığının düşünülmeden Hükümete gösterilmesi ve Hükümetin fevri davranması ile bir anda zaten kırılgan olan ekonominin nasıl yere serildiğini orta yaşta olanlarımız çok iyi bilirler. Son yıllarda ülkemize karşı ABD ve bazı devletlerin yaptırım uygulaması ile sıkıntılı zamanlar oluyor. Ülkede ciddi stres meydana geliyor. Fiyatların devamlı yükselmesi, döviz ve faizde büyük oynamalar vatandaşı endişelendiriyor. Dünyada bankacılık sistemini iyi bilen birkaç ülkeden birisiyiz. Ekonomiyi bilen yetişmiş idarecilerimiz ve hocalarımız var. Türkiyemizde yöneten ve yönetilenler olarak gideceğimiz noktayı iyi bilip ekonomiye ve siyasi çalkantıya fırsat vermemek şarttır. Bu ülke bizimdir ve gidecek başka limanımız yoktur. Vesselam.
