Bu sorunun cevabını ararken çok güzel bir çalışmayı hatırladım. Tatilde yapabileceğim çalışmalardan biri diyebilirim. Belki, aranızda bilenler vardır. Olsun, ben yine de paylaşmak isterim.
Özellikle düşünürken yaptığım karalamaların yerini alabilecek renkli bir uygulama “Mandala” ile tanıştırmak istiyorum sizleri, aranızda tanışmış olanlar olsa da.
Aslını sorarsanız bize hiç de yabancı olmayan yuvarlak tığ işi dantel modellerini “mandala” ya çok benzetirim.
Çizerken ve boyarken rahatlamış bir zihin, gevşemiş bir beden, renklerin dünyasına içinizi yansıtmak ve renklerin uyumuyla ortaya çıkan bir eserle mutluluk duymak, sakinleşmek, oldukça keyifli ve işe yarar.
Sizlerde isterseniz benim gibi araştırabilir hatta piyasada satılan kitaplardan alabilirsiniz. Ben evde bilgisayardan çıktılar alarak, içten dışa doğru boyuyordum, o zamanlar kitapları piyasada yoktu. Mandala, Hindistan kökenli, meditasyon aracıdır, dikkati merkezde yoğunlaştırmak için kullanılan bir çizim, merkez ya da daire anlamına gelmekteymiş, “hayat çemberi” de denilirmiş. Merkez nokta “ben”i, etrafında ki şekil ve desenler de benim evrenimi sembolize edermiş.
Bazı inançlara göre dilekler ve niyetler mandalanın ortasına konur, merkez noktaya, bu düşüncelerle ve dileğin hayalleriyle çizim yapıldığında dilekler gerçekleşirmiş.
Kişinin kendi hayatı, içsel akışı olarak değerlendiriliyormuş mandala. Bu durumda çeşitli olumlamaları, niyetleri merkeze koyarak çalışılabilinirmiş. Ev istiyorsanız ev resmi, araba istiyorsanız araba resmi koyabilirmişsiniz. Bunu denemedim ancak rahatladığım ve kendimi iyi hissettiğim, zevk alarak boyadığım doğrudur.
Mandala boyamanın ya da çizmenin, bir iş yaparken o işe odaklanma süresini artırdığı, farkındalığı geliştirdiği, sakinleştirdiği, rahatlattığı, yaratıcı yönünü geliştirdiği, estetik kattığı, parmak kaslarını geliştirdiği, sınırlı boyama becerisini desteklediği düşünülmektedir.
Mandala çizerken belirgin olarak ortadan başlanır. Etrafa doğru şekiller ve desenler çizerek genişletilir. Çoğunlukla dairesel bütünlük görülür. Ortada bir merkez nokta olup bu noktadan dışa doğru genişlerken, kişinin iç ruhunu yansıtmaktadır. O anki ruhsal durumunun dışa yansımasıdır. Bizler de bir konuya odaklandığımızda elimizde kalem varsa mandalaya benzer şekiller çizeriz ve içimizi aktararak rahatlarız farkında olmadan.
Mistik ve geometrik mandala olmak üzere iki türlüymüş, bana göre başlangıç olarak çocuklara geometrik olanını boyatmak en güzelidir. Şekillerin dilini öğrenerek keyifle boyamalar yapıyorlar. Bazen geometrik şekillere kendi birikimleriyle hoş benzetmeler yapabiliyorlar.
On iki asıl renkten açıklı koyulu renkler oluşturarak boyamalı, çocuğun ya da yetişkinin kendi renk seçimlerine müdahale edilmeden saygı duyulmalıdır. Bir başka dikkat edilmesi gereken nokta da belli bir düzen geliştirerek içten dışa doğru ya da dıştan içe doğru düzeni bozmadan boyanmasıdır.
Bütün bunları yaparken kendinize zaman ayırmış ve hatta kendinizle baş başa kalarak zihninizi sakinliğe ve sükûnete davet etmiş olabilirsiniz. Çizdikleriniz ise o an için içinizin aynası olarak yansıyacaktır. Renklerin dinlendirici özelliğini de eklersek bir anlamda sıkıntınızı ya da sevincinizi dışa vurmuş ve rahatlamış oluyorsunuz.
Mandala çocuklar için de çok güzel bir uğraşıdır. Hatta bu konuda terapi çalışmaları da var. Hareketli ve odaklanma problemi olan, dikkatini toplamakta zorlanan dört yaş ve üzeri çocuklar üzerinde de olumlu etkiler bıraktığı söylenmektedir,
Boyanacak mandala çocuğun yaşına ve seviyesine uygun olmalı, kolaydan ve geniş yüzeyli olanlardan başlanılmalıdır. Belli bir sıra izlenerek yapıldığı, içten-dışa veya dıştan-içe doğru boyandığı anlatılmalıdır.
Klasik müzik eşliğinde tamamen sessiz bir ortamda mandala çizmek ya da çocuğun dokusuna uygun olarak verilen mandalayı boyatmak çocukların dikkatini geliştirmede ruhunu, bedenini dinlendirmede, yaratıcılığını ve farkındalığını geliştirmede destekleyicidir.
Aynı zamanda bu çalışmalarla birlikte beynin sağ lobu harekete geçmekte, renklerle aktifleşmektedir ki bu da duyguları etkileyecek ve her iki lobu da dengede tutacaktır. Mandalanın sakinleştirdiği kadar sabırlı olmayı da öğrettiği, grup içindeki uyumu artırdığı gözlemlenmiştir.
Hazır tatildeyken çocuklarımızın kendilerini geliştirme, dikkatlerini toplama ve nitelikli farkındalığını geliştirme çalışmalarını eğlenceye dönüştürebiliriz. Çocuklar için çok güzel, sevimli ve hayvan figürlü mandala çeşitleri var. Bunlarla sıcağın çok yoğun olduğu öğle saatlerinde kitap okumadan önce mandala çalışması yaparak değerlendirebiliriz. Bunu aynen bir terapi seansına çevirebilirsiniz.
Klasik müziği açar, tam bir sessizlik içinde boyama yapmasına ortam hazırlayabilirsiniz. Mümkünse sizde bu seansa katılır, hiç konuşmadan boyama ya da çizim yaparak rahatlayabilirsiniz.
Mandala çizerken durup bakarım orta noktasına, gözüm ister istemez merkezdeki noktaya takılır. Sanki her şeyin bir merkez noktası olduğunu düşünürüm. Elimle çizdiğimde bu noktadan uzaklaştığımı, düzgünlüğün biraz bozulduğunu, çizgilerin yamulduğunu görürüm. Cetvel ve pergelle çizdiğimde de düzenin güzelliğine hayran olurum.
Yaşamımızdaki merkezi noktaların neler olabileceği gelir aklıma. Bu noktaya uzaklıklarım ya da ne kadar yakın ve hatta ne kadar içinde olduğumu düşünürüm çizerken. Sanki yaşar gibi ve o yamuk çizgiyi düzeltmek için çaba harcarım tıpkı yaşamımızda olduğu gibi.
Hepimizin merkez noktaları vardır, kendince çok değerli ve birbirine uymayan. Hep o noktadan başlar, etrafında döneriz farkında olmadan, sanki bir çekim alanı gibi. Dünyanın ortasındaki çekirdek misali ya da Güneş’in etrafında dönen Dünya, Dünya’nın etrafında dönen Ay gibi bir merkezin etrafında dönüp durmaktır yaşam tıpkı mandala gibi. Şekiller ve desenler yaptığımız yolculuklara, ürettiklerimize, nakış gibi işlediğimiz tecrübelere ve anılara benzer. Bir süre sonra bir bakmışız ki hepsi geçmiş ve biz yine merkezdeyiz.
Çok keyifli bir o kadarda geliştirici bu çalışmaya başlamanız dileğiyle. (aysuazak@hotmail.com)